Mitandao yenye nguvu ya uhalifu katika Kusini-mashariki mwa Asia hutumia sana programu ya kutuma ujumbe ya Telegram ambayo imewezesha mabadiliko ya kimsingi katika njia ambayo uhalifu uliopangwa unaweza kufanya shughuli kubwa haramu, Umoja wa Mataifa ulisema katika ripoti yake Jumatatu.
Ripoti hiyo inawakilisha madai ya hivi punde zaidi kutozwa dhidi ya programu hiyo iliyosimbwa kwa utata tangu Ufaransa, kwa kutumia sheria mpya kali isiyo na sheria yoyote ya kimataifa, ilimshtaki bosi wake Pavel Durov kwa kuruhusu shughuli za uhalifu kwenye jukwaa.
Data iliyodukuliwa ikiwa ni pamoja na maelezo ya kadi ya mkopo, nywila na historia ya kivinjari zinauzwa hadharani kwa kiwango kikubwa kwenye programu hiyo ambayo ina chaneli zinazosambaa kwa kiasi kidogo, ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Dawa na Uhalifu (UNODC) ilisema.
Zana zinazotumiwa kwa uhalifu wa mtandaoni, ikiwa ni pamoja na ile inayoitwa programu ya kina bandia iliyoundwa kwa ajili ya ulaghai, na programu hasidi ya wizi wa data pia zinauzwa kwa wingi, huku ubadilishanaji wa fedha za kielektroniki usio na leseni unatoa huduma za utakatishaji fedha, kulingana na ripoti hiyo.
“Tunahamisha USDT milioni 3 zinazoibwa kutoka ng’ambo kwa siku,” ripoti hiyo ilinukuu tangazo moja likisema kwa Kichina.
Kuna “ushahidi dhabiti wa masoko ya data ya chinichini kuhamia Telegramu na wachuuzi wanatafuta kikamilifu kulenga vikundi vya uhalifu wa kimataifa vilivyopangwa Kusini-mashariki mwa Asia,” ripoti hiyo ilisema.
Asia ya Kusini-mashariki imeibuka kama kitovu kikuu cha tasnia ya mabilioni ya dola ambayo inalenga wahasiriwa kote ulimwenguni kwa miradi ya ulaghai. Mengi ni mashirika ya Kichina ambayo yanafanya kazi kutoka kwa misombo iliyoimarishwa yenye wafanyikazi wanaosafirishwa. Sekta hiyo inazalisha kati ya dola bilioni 27.4 hadi bilioni 36.5 kila mwaka, UNODC ilisema.
Durov mzaliwa wa Urusi alikamatwa mjini Paris mwezi Agosti na kushtakiwa kwa kuruhusu shughuli za uhalifu kwenye jukwaa ikiwa ni pamoja na kuenea kwa picha za ngono za watoto. Hatua hiyo imeangazia dhima ya uhalifu ya watoa huduma za programu na pia imezua mjadala kuhusu uhuru wa kujieleza unaisha wapi na utekelezaji wa sheria huanza.
Telegramu, ambayo ina karibu watumiaji bilioni 1, haikujibu mara moja ombi la maoni.
Kufuatia kukamatwa kwake, Durov, ambaye kwa sasa yuko nje kwa dhamana, alisema programu hiyo itakabidhi anwani za IP za watumiaji na nambari za simu kwa mamlaka zinazofanya maombi ya kisheria. Pia alisema programu hiyo itaondoa baadhi ya vipengele ambavyo vimetumiwa vibaya kwa shughuli haramu.
Benedikt Hofmann, naibu mwakilishi wa UNODC katika Asia ya Kusini-Mashariki na Pasifiki, alisema programu hiyo ni mazingira ya kupitika kwa urahisi kwa wahalifu.
“Kwa watumiaji, hii ina maana kwamba data zao ziko katika hatari kubwa ya kuingizwa kwenye kashfa au shughuli nyingine za uhalifu kuliko hapo awali,” aliiambia Reuters.
Ripoti hiyo ilisema kiwango kikubwa cha faida iliyopatikana na vikundi vya wahalifu katika eneo hilo kiliwahitaji kufanya uvumbuzi, na kuongeza kuwa wameunganisha mifumo na teknolojia mpya za biashara ikiwa ni pamoja na programu hasidi, akili bandia na bandia katika shughuli zao.
UNODC ilisema imegundua zaidi ya watoa huduma 10 wa kina wa huduma za programu “wakilenga vikundi vya wahalifu vinavyohusika na ulaghai wa mtandao huko Kusini Mashariki mwa Asia.”
Kwingineko barani Asia, polisi nchini Korea Kusini – inayokadiriwa kuwa nchi inayolengwa zaidi na ponografia bandia – wameripotiwa kuanzisha uchunguzi katika Telegram ambayo itaangalia ikiwa inaunga mkono uhalifu wa ngono mtandaoni.
Reuters pia iliripoti mwezi uliopita kwamba mdukuzi alitumia chatbots kwenye Telegram kuvujisha data ya kampuni ya bima ya juu ya India Star Health, na kumfanya mtoa bima kushtaki jukwaa.
Kwa kutumia chatbots, Reuters iliweza kupakua sera na hati za madai zilizo na majina, nambari za simu, anwani, maelezo ya kodi, nakala za kadi za vitambulisho, matokeo ya mtihani na uchunguzi wa matibabu.