Shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi wa Kipalestina (Unrwa) linasema wafanyakazi wake sita wameuawa katika shambulizi la anga la Israel katika shule inayoendesha katikati mwa Gaza.
Shirika la Ulinzi la Raia la Gaza linaloendeshwa na Hamas limesema jumla ya watu 18 waliuawa katika mgomo wa Jumatano kwenye shule ya al-Jaouni katika kambi ya wakimbizi ya Nuseirat, ambayo inatumiwa kama makazi ya maelfu ya Wapalestina waliokimbia makazi yao.
Jeshi la Israel lilisema lilifanya mgomo “madhubuti dhidi ya magaidi” wakipanga mashambulizi kutoka shuleni hapo, na kwamba limechukua hatua za kuepusha madhara kwa raia.
Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa António Guterres amelaani mgomo huo akisema: “Kinachotokea Gaza hakikubaliki kabisa.”
“Ukiukaji huu mkubwa wa sheria ya kimataifa ya kibinadamu unahitaji kukomeshwa sasa,” aliandika kwenye X, zamani Twitter .
Unrwa alisema shambulio hilo liliashiria “idadi kubwa zaidi ya vifo miongoni mwa wafanyakazi wetu katika tukio moja” tangu kuanza kwa vita kati ya Israel na Hamas mwezi Oktoba.
Pia ilibainisha kuwa ni mara ya tano kwa shule hiyo kugongwa katika kipindi cha miezi 11 iliyopita.
Mnamo Julai, watu 16 waliripotiwa kuuawa katika mgomo ambao jeshi la Israel lilisema lililenga majengo kadhaa katika shule inayotumiwa na wapiganaji wa Hamas.
Balozi wa Israel katika Umoja wa Mataifa, Danny Danon, alikashifu ukosoaji wa Guterres.
“Ni jambo lisiloeleweka kwamba Umoja wa Mataifa unaendelea kulaani Israel katika vita vyake vya haki dhidi ya magaidi, wakati Hamas inaendelea kutumia wanawake na watoto kama ngao za binadamu,” alisema .
Hamas – ambayo imepigwa marufuku kama kundi la kigaidi na Israel, Uingereza na nchi nyingine – imekanusha kutumia shule na maeneo mengine ya kiraia kwa madhumuni ya kijeshi.
Vikosi vya Israel vilianzisha kampeni ya kuiangamiza Hamas kujibu mashambulizi ya kundi hilo ambayo hayajawahi kushuhudiwa kusini mwa Israel tarehe 7 Oktoba, ambapo takriban watu 1,200 waliuawa na wengine 251 walirejeshwa Gaza kama mateka.
Zaidi ya watu 41,080 wameuawa huko Gaza tangu wakati huo, kulingana na wizara ya afya ya eneo hilo inayosimamiwa na Hamas.
Video ya matokeo ya mgomo wa Jumatano ilionyesha mamia ya watu wakikagua ghorofa ya chini iliyoharibiwa sana ya mrengo mmoja wa shule ya al-Jaouni, pamoja na mabaki ya jengo lililopakana ambalo lilionekana kuharibiwa.
Picha nyingine zilionyesha magari ya kubebea wagonjwa yakiwaleta majeruhi wanaume, wanawake na watoto wanaosemekana kujeruhiwa katika mgomo huo katika hospitali ya al-Aqsa katika mji wa Deir al-Balah.
Walionusurika walisema ilibidi kukanyaga “viungo vilivyochanika” walipokuwa wakinyakua vifusi.
“Siwezi kusimama,” mwanamume mmoja aliyeshikilia begi la mabaki ya binadamu aliambia shirika la habari la AFP.
“Tumepitia kuzimu kwa siku 340 sasa. Tuliyoyaona siku hizi, hata hatujaiona kwenye sinema za Hollywood, sasa tunaiona Gaza.”
Msemaji wa Ulinzi wa Raia Mahmoud Bassal alisema Jumatano usiku kuwa watu 18 waliuawa, wakiwemo wafanyikazi wa Unrwa, watoto na wanawake, na kwamba wengine 18 walijeruhiwa.
Barua ya Telegram kutoka kwa shirika hilo ilimtaja mmoja wa waliouawa kuwa binti wa mmoja wa wafanyakazi wake wa uokoaji, Momin Salmi. Ilisema hakuwa amemwona Shadia kwa miezi 10 kwa sababu alikuwa amekaa kaskazini mwa Gaza huku mkewe na watoto wao wanane wakitorokea kusini.
BBC haikuweza kuthibitisha kwa uhuru idadi ya waliofariki, lakini chanzo cha matibabu katika hospitali ya al-Awda katika kambi ya Nuseirat kiliiambia AFP kuwa jumla ya watu 15 waliouawa katika mgomo huo waliletwa huko na katika hospitali ya al-Aqsa.
Jeshi la Ulinzi la Israel (IDF) lilisema ndege “zilifanya shambulio kamili dhidi ya magaidi waliokuwa wakiendesha shughuli zao ndani ya kituo cha udhibiti wa Hamas” kilichowekwa ndani ya shule ya al-Jaouni.
“Hatua nyingi zilichukuliwa ili kupunguza hatari ya kuwadhuru raia, ikiwa ni pamoja na matumizi ya silaha sahihi, uchunguzi wa angani na akili ya ziada,” iliongeza.
“Huu ni mfano mwingine wa shirika la kigaidi la Hamas kutumia vibaya miundombinu ya kiraia kinyume na sheria za kimataifa.”
Ofisi ya vyombo vya habari vya serikali ya Gaza inayoongozwa na Hamas iliishutumu Israel kwa “mauaji ya kikatili”.
Baadaye, Unrwa alisema katika taarifa yake kwamba mashambulizi mawili ya anga yaliikumba shule hiyo na mazingira yake, ambayo yalikuwa makazi ya takriban watu 12,000 waliokimbia makazi yao, hasa wanawake na watoto.
“Miongoni mwa waliouawa ni meneja wa makazi ya Unrwa na washiriki wengine wa timu wanaotoa msaada kwa watu waliohamishwa,” ilisema.
Shirika hilo lilisisitiza kuwa “shule na miundombinu mingine ya kiraia lazima ilindwe wakati wote”, na kuongeza: “Sio walengwa.”
“Tunatoa wito kwa pande zote kwenye mzozo kutowahi kutumia shule au maeneo yanayowazunguka kwa madhumuni ya kijeshi au mapigano.”
Masaa kadhaa kabla ya tukio hilo, Unrwa alisema katika ripoti ya hali kwamba karibu asilimia 70 ya shule zake huko Gaza zilipigwa wakati wa vita.
Pia iliripoti kuwa wafanyikazi wake 214 waliuawa, pamoja na watu wasiopungua 563 ambao walikuwa wamejificha ndani ya shule zake na mitambo mingine.
Hapo awali Israel ilimshutumu Unrwa kwa kuunga mkono Hamas.
Shirika hilo limekanusha hilo, lakini Umoja wa Mataifa ulisema mwezi Agosti kwamba iliwafuta kazi wafanyakazi tisa kati ya 13,000 wa Unrwa huko Gaza baada ya wachunguzi kupata ushahidi kwamba huenda walihusika katika shambulio la Oktoba 7 . Wafanyakazi wengine 10 waliachiliwa kwa sababu ya ukosefu wa ushahidi wa kutosha.
Israel pia ilidai kuwa mamia ya wafanyakazi wa Unrwa walikuwa wanachama wa makundi ya kigaidi, lakini mapitio ya Umoja wa Mataifa yaliyochapishwa mwezi Aprili yaligundua kuwa Israel haikutoa ushahidi wa madai yake.
Katika hatua tofauti siku ya Jumatano, IDF ilitangaza kuwa wanajeshi wawili wa Israel wameuawa na wengine wanane kujeruhiwa katika ajali ya helikopta iliyotokea usiku wa kuamkia leo kusini mwa Gaza.
Helikopta hiyo ilikuwa katika harakati za kumtoa mwanajeshi aliyejeruhiwa vibaya hadi hospitali kwa matibabu na ilianguka wakati ikitua katika eneo la Rafah, taarifa ilisema.
“Uchunguzi wa awali uliofanywa unaonyesha kuwa ajali hiyo haikusababishwa na moto wa adui. Chanzo cha ajali hiyo bado kinachunguzwa,” iliongeza.